Er zijn minstens negen “Parabalsporten”, waarvan slechts één in de categorie “winter”. Ze worden allemaal beoefend met een bal en door mensen met een handicap. Daarvan is basketbal de sport met het hoogste aantal erkende en amateurspelers ter wereld. Veel van deze “Parabalsporten” sluiten valide mensen niet uit.
B voor Basketbal, de ster van de zomersporten voor gehandicapten
Het is de bekendste en populairste van alle gehandicaptensporten. Wereldwijd “plagen” meer dan 95.000 atleten de oranje bal vanuit een rolstoel. De sport werd een jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog gecreëerd door verminkte Amerikaanse soldaten die basketbal, hun favoriete sport, wilden blijven spelen.
Basketbal voor gehandicapten wordt gespeeld op een veld van dezelfde grootte als dat van valide spelers. De wedstrijden duren ook vier quarters. Een van de bijzonderheden van deze sport is dat de rolstoel zich moet voortbewegen, op zichzelf moet draaien zonder om te kantelen of uit te glijden. Op de rolstoelen worden verschillende hulpmiddelen geïnstalleerd: voor- en zijbeschermingsstangen, voetsteunen en valbeveiligingen. De grootte en het formaat van al deze accessoires worden gedefinieerd in het reglement, vergelijkbaar met dat van basketbal gespeeld door validen. Voorbeelden van specifieke kenmerken: Gehandicapte basketballers moeten de bal maximaal drie keer stuiteren. Het is ook toegestaan om het wiel van een tegengestelde rolstoel af te remmen als deze niet in beweging is.
In deze sport is het collectieve aspect heel duidelijk, omdat de vorming van een team met vijf spelers (hetzelfde aantal als voor de valide spelers) afhankelijk is van de som van de handicaps van de spelers die er deel van uitmaken. Bijvoorbeeld, hetzelfde team kan niet enkel spelers van niveau “4,5” opstellen, aangezien dit de lichtste handicap is. Daarom moet men spelers die beide armen kunnen gebruiken, mengen met anderen die één arm en hun romp kunnen gebruiken. De aanwezigheid van atleten die geen controle hebben over het onderste deel van hun lichaam is ook vereist om een “evenwicht” te creëren tussen de handicaps en zo het cijfer 14 voor de vijf atleten op het veld niet te overschrijden. Buiten de grote internationale competities laten regels voor gehandicaptenbasket de vorming van teams met minstens één valide persoon toe. Het is ook mogelijk om mannen en vrouwen samen te laten spelen.
Boccia, voetbal en goalball
Boccia lijkt erg op petanque, maar het wordt beoefend met rolstoelen en met leren ballen. Er zijn vier categorieën, variërend van BC1 tot BC4. Deze laatste brengt atleten bij elkaar die een bal kunnen gooien en die spiermoeilijkheden hebben waardoor ze hun spieren niet volledig kunnen gebruiken. BC1 verwijst naar het hoogste niveau van invaliditeit die vaak “cerebrale parese” is.
Vergeet het voetbal met 11 spelers! Gehandicapten spelen met 5 of 7 spelers. Vaak brengen teams mensen met visuele problemen of cerebrale parese bij elkaar. Om de gelijkheid tussen de spelers te garanderen, worden alle zogenaamde “veldspelers” geblinddoekt. Zo kan alleen de keeper zien. Hij is het dus die instructies geeft aan anderen die op het veld staan. Spelers gebruiken geluiden om de bal waar te nemen op het veld dat 42 of 70 meter lang is.